HGS Ücretlerinin Gider Kaydı ve KDV İndirimi
28.01.2025
HGS Ücretlerinin Muhasebe Kaydı ve Vergisel Durumu
Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından işletilen boğaz köprüleri ve otoyollarda geçişlerin hızlı ve rahat bir şekilde sağlanması amacıyla HGS (Hızlı Geçiş Sistemi) uygulanmaktadır. Mükellefler, anlaşmalı bankalar ve PTT şubeleri aracılığıyla HGS etiketi temin ederek bu etiketlere bakiye yükleyebilmektedir. Bu yazımızda, yapılan HGS yüklemelerinin muhasebe kayıtları ve Türk vergi sistemindeki durumunu detaylı bir şekilde ele alacağız.
A) HGS Ücretlerinin Vergilendirilmesi
Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesi, ticari kazancın elde edilmesi ve devam ettirilmesi için yapılan genel giderlerin, ticari kazancın safi tutarının tespitinde dikkate alınabileceğini hükme bağlamıştır. Aynı şekilde, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 6. maddesi, kurumlar vergisinin, bir hesap dönemi içinde elde edilen safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağını ve bu kazancın tespitinde Gelir Vergisi Kanunu’nun ticari kazanç hükümlerinin uygulanacağını belirtmektedir.
Bu hükümlere dayanarak, işletme aktifine kayıtlı veya işletmeye dahil araçların boğaz köprüleri ve otoyollardan geçişi için ödenen HGS ücretleri, genel gider niteliği taşımakta ve safi kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınabilmektedir.
Vergi Usul Kanunu’nun 227. maddesi, kayıtların ispat edici belgelerle tevsik edilmesini zorunlu kılmaktadır. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yayımladığı tebliğlere göre, banka dekontları ve hesap bildirim cetvelleri, fatura veya fatura yerine geçen belgeler olarak kabul edilmektedir.
Örnek: Kastamonu-Sakarya arasında lojistik hizmeti veren bir işletmenin, bu güzergâh üzerindeki otoyol ve köprü geçişleri için ödediği HGS ücretleri, ticari kazancın safi tutarının tespitinde gider olarak dikkate alınabilir.
B) HGS Ücretlerinin KDV İndirimine Konu Edilmesi
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 20/4. maddesi, belirli bir tarifeye göre fiyatı belirlenen işlerde ve bedelin biletle tahsil edildiği hallerde, tarife ve bilet bedelinin KDV dahil edilerek tespit edileceğini ve bu bedelin ayrıca müşteriye intikal ettirilmeyeceğini hükme bağlamaktadır.
HGS yüklemelerinde KDV tutarı açıkça belirtilmemekle birlikte, KDV bedelin içinde yer almaktadır. Ödenen KDV, “iç yüzde yöntemi” ile hesaplanarak kayıtlara alınmalıdır.
Örnek: Balıkesir-İzmir arasında kargo taşımacılığı yapan bir işletme, 15.07.2024 tarihinde HGS etiketine 2.500 TL yükleme yapmıştır. Bu tutarın 2.083,33 TL’si gider olarak kaydedilirken, kalan 416,67 TL’lik kısmı ise KDV beyannamesinde indirim olarak gösterilecektir.
Sonuç
HGS hizmetleri, Katma Değer Vergisi Kanunu’na tabi hizmetler arasında yer almaktadır. Bankalardan veya PTT şubelerinden yapılan ödemelere ait dekontlar, fatura veya fatura yerine geçen vesika hükmündedir. Bu vesikalarda belirtilmeyen KDV tutarı, iç yüzde yöntemiyle ayrıştırılarak 191 İndirilecek KDV hesabına kaydedilmelidir.